Διάρκεια εξέτασης: 45 λεπτά
1. Στις ακόλουθες προτάσεις να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. [10 μόρια]
i. Από τα ακόλουθα σώματα δεν περιέχει νερό:
α. κρέας β. υδατόχρωμα γ. λίπος δ. ρόφημα καφέ
ii. Στις αλυκές το αλάτι διαχωρίζεται από το νερό:
α. με απόσταξη β. με εξάτμιση γ. με εκχύλιση δ. με φυγοκέντριση
2. Nα διαβάσετε το ακόλουθο κείμενο και να επιλέξετε την μέθοδο διαχωρισμού περιγράφει. [5 μόρια]
Τα παλιά χρόνια στα χωριά είχαν ψηλούς κυλινδρικούς ξύλινους κάδους μέσα στους οποίους έριχναν το γάλα που άρμεγαν από τα ζώα και το ανακάτευαν με ένα μακρύ ξύλο με γρήγορες κυκλικές κινήσεις. Έτσι, το βούτυρο μαζευόταν στα τοιχώματα και το γάλα έμενε στον κάδο για να φτιάξουν τυρί.
α. απόσταξη β. διήθηση
γ. εκχύλιση δ. φυγοκέντριση
3. Να σημειώσετε δίπλα από τις ακόλουθες προτάσεις Σ αν η πρόταση είναι σωστή και Λ αν είναι λανθασμένη. [5 μόρια]
| 1. Το νερό στη φύση βρίσκεται σε μια συνεχή μεταβολή από υγρό σε πάγο και ατμό, και αντίστροφα. | |
| 2. Σε 100 g νερού μπορεί να διαλυθούν το πολύ 36 g αλάτι, αλλά 110 g ζάχαρης στην ίδια θερμοκρασία και γι’ αυτό η ζάχαρη είναι πιο δυσδιάλυτο σώμα στο νερό. | |
| 3. Όταν αναμειγνύονται δύο σώματα, χάνουν τις ιδιότητές τους. | |
| 4. Ο γρανίτης είναι ένα ετερογενές μείγμα. | |
| 5. Τα περισσότερα σώματα στη φύση είναι μείγματα διαφορετικών ουσιών. |
4. Να συμπληρώσετε τα κενά με την κατάλληλη λέξη, σύμβολο ή αριθμό. [16 μόρια]
α. 200 g υδατικού διαλύματος ζάχαρης 10% m/m περιέχουν …..g ζάχαρης και … .g νερό.
β. Ένα κρασί που περιέχει 110 mL οινοπνεύματος σε 1L κρασί είναι ……..αλκοολικών βαθμών.
γ. Σε 250 mL διαλύματος αλατιού περιέχονται 50 g μαγειρικό αλάτι. Το διάλυμα έχει περιεκτικότητα ……. ………. Αν στο διάλυμα αυτό προσθέσουμε νερό, η νέα περιεκτικότητα θα είναι …………………… από 20%.
δ. Για τον διαχωρισμό ενός μείγματος στερεής διαλυμένης ουσίας από υγρό διαλύτη χρησιμοποιούνται οι τεχνικές της ……………….., αν το μείγμα είναι ετερογενές και της ………………….. και της ……………………… αν είναι ομογενές.
5. Να εξηγήσετε τις ακόλουθες προτάσεις. [15 μόρια]
Α. Το νερό είναι απαραίτητο για την ύπαρξη και διατήρηση της ζωής.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Β. Είναι εύκολο να ανιχνεύσουμε την υγρασία σε ένα σώμα.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
| ΣΩΜΑ | ΧΡΩΜΑ | ΑΠΑΝΤΗΣΗ |
| α. βενζίνη | 1. γαλάζιο | α – … |
| β. χυμός πορτοκάλι | 2. ροζ | β – … |
| γ. γάλα | γ – … | |
| δ. λάδι | δ – … | |
| ε. βερνίκι νυχιών | ε – … |
Γ. Το άνυδρο κοβάλτιο χλωρίδιο είναι ένα άλας που έχει γαλάζιο χρώμα και όταν έρθει σε επαφή με νερό μετατρέπεται σε ένυδρο κοβάλτιο χλωρίδιο που έχει ροζ χρώμα. Σταγόνες από τα σώματα της πρώτης στήλης του διπλανού πίνακα προστίθενται σε μικρή ποσότητα άνυδρου χλωριούχου κοβαλτίου. Να αντιστοιχίσετε τα σώματα της πρώτης στήλης του ακόλουθου πίνακα με το χρώμα που θα αποκτήσει το χλωριούχο κοβάλτιο στη δεύτερη στήλη.
6. Να αναφέρετε τρεις εφαρμογές διαχωρισμού μείγματος που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή και την τεχνική που χρησιμοποιείται σε κάθε περίπτωση. [9 μόρια]
1. …………………………………………………………………………………………………….
2. ……………………………………………………………………………………………………..
3. ……………………………………………………………………………………………………..
7. α. Ο Δημήτρης ζυγίζει σε ηλεκτρονικό ζυγό 80 g ζάχαρη και στη συνέχεια ζυγίζει 320 g νερού. Αναμειγνύει το νερό και τη ζάχαρη και ανακατεύει καλά οπότε σχηματίζεται ένα διάλυμα Δ1. Να κάνετε τους απαραίτητους υπολογισμούς και να συμπληρώσετε τον διπλανό πίνακα. [15 μόρια]
| Μάζα νερού | …………. | g |
| Μάζα ζάχαρης | ………… | g |
| Μάζα διαλύματος Δ1 | …………. | g |
| % m/m περιεκτικότητα του Δ1 |
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
β. Σε 20 g του διαλύματος Δ1 προστίθενται 20 g νερού. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση για την περιεκτικότητα του αραιωμένου διαλύματος και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. [10 μόρια]
| Α. | Β | Γ. |
| 25% w/w | 10% w/w | 19% w/w |
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
γ. H ποσότητα της ζάχαρης που βλέπετε στο διπλανό σχήμα εισάγεται στην κωνική φιάλη του σχήματος και η φιάλη συμπληρώνεται με νερό, οπότε παρασκευάζονται 500 mL διαλύματος περιεκτικότητας 27% m/v. Να υπολογιστεί η μάζα της ζάχαρης. [15 μόρια]
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………