Συμπληρωματικές Ερωτήσεις - Χημεία και Σύγχρονα Θέματα

1. Κατά την περίοδο της πανδημίας SARS-COVID-19 ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) έδινε στη δημοσιότητα προβλέψεις για την εξέλιξή της, οι οποίες συνήθως επιβεβαιωνόταν έπειτα από μικρό χρονικό διάστημα. Να ανατρέξετε σε δημοσιεύματα της εποχής και να απαντήσετε στις ερωτήσεις.

α. Σε ποιες μετρήσεις στηρίζονταν οι προβλέψεις που ανακοίνωνε ο ΕΟΔΥ;

β. Πώς και ποιοι πραγματοποιούσαν τις μετρήσεις αυτές;

2. Με ποιους ρύπους πιστεύετε ότι είναι περισσότερο επιβαρυμένη η ατμόσφαιρα

α. σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο:

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

β. σε μια περιοχή που έχει ένα μεγάλο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργεί με κάρβουνο:

3. Πολλές από τις καθημερινές μας συνήθειες επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με ρύπους που θα μπορούσαμε να ελαττώσουμε αν αλλάζαμε νοοτροπία και καταναλωτικές συνήθειες. Να προτείνετε αλλαγές στον τρόπο ζωής σας που θα μπορούσαν να ελαττώσουν τις εκπομπές:

α. διοξειδίου του άνθρακα:

β. οξειδίων του θείου:

γ. οξειδίων του αζώτου:

4. α. Τι είναι η ρύπανση του εδάφους;

β. Ποιες από τις ανθρώπινες δραστηριότητες επιβαρύνουν το έδαφος με ρύπους;

γ. Στον ακόλουθο πίνακα να συμπληρώσετε τους κυριότερους ρύπους για το έδαφος, την πηγή προέλευσης και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και στα οικοσυστήματα.

Ρύπος	Πηγή	Επιπτώσεις

δ. Να προτείνετε τρόπους για την αντιμετώπιση της ρύπανσης του εδάφους

i. από τα αστικά απόβλητα: ……………………………………………………………………

ii. από τα βιομηχανικά απόβλητα: ……………………………………………………………

iii. από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα: ……………………………………………….

iv. κατά τις μεταφορές: ………………………………………………………………

5. Να δικαιολογήσετε τις ακόλουθες προτάσεις:

Η ρύπανση του εδάφους έχει ως αποτελέσματα:

α. την υποβάθμισή του

β. την επιβάρυνση της υγείας των κατοίκων που καταναλώνουν φυτά και ζώα τα οποία τρέφονται σε αυτές τις περιοχές:

6. Να διατυπώσετε και να δικαιολογήσετε την άποψή σας για το ακόλουθο θέμα:

Πιστεύετε ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε υλικά συσκευασίας και εστίασης μίας ή πολλαπλών χρήσεων;

7. Οι χημικές αναλύσεις του εδάφους που έγιναν σε περιοχή της Βοιωτίας έδειξαν ότι η ποιότητα του εδάφους είναι εξαιρετικά υποβαθμισμένη με αυξημένες συγκεντρώσεις ορισμένων ιόντων μετάλλων, όπως τα ιόντα χρώμιου VI. Πού πιστεύετε ότι μπορεί να οφείλεται αυτό και ποιους τρόπους θα προτείνατε για τον περιορισμό του;

8. Είναι σωστό ή λάθος, κατά τη γνώμη σας, ότι η ρύπανση του εδάφους έχει ως αποτέλεσμα την ταυτόχρονη ρύπανση υδάτινων πόρων και αέρα, και σοβαρές συνέπειες στο οικοσύστημα της περιοχής; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

9. Να εξηγήσετε τους όρους:

α. Λύματα:

β. Υδάτινο οικοσύστημα:

γ. Ευτροφισμός:

10. Να προτείνετε τουλάχιστον πέντε τρόπους για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής ρύπανσης.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

11. Να αντιστοιχίσετε τους ρύπους της πρώτης στήλης με μία ή περισσότερες πηγές της δεύτερης στήλης από τις οποίες είναι δυνατό να παραχθούν.

	Α. Ρύπος	Β. Πηγή	Απαντήσεις
1	Ιόντα μετάλλων	Βιομηχανία
2	Νιτρικά ιόντα	Σκουπίδια
3	Επικίνδυνοι διαλύτες	Λιπάσματα
4	Οργανικές ουσίες	Μεταφορές-ατυχήματα
5	Πετρελαιοκηλίδες
6	Πλαστικά

12.Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις ή φράσεις.

α. Ρύπανση του νερού είναι η άμεση ή έμμεση εισαγωγή ……………………………… ή ……………………………… στο υδάτινο περιβάλλον.

β. Τα νερά των ποταμών των λιμνών και των θαλασσών ρυπαίνονται από ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

13. Να αναφέρετε πέντε διαφορετικές κατηγορίες ουσιών που είναι ρύποι για τους υδάτινους πόρους.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

14. α.Να αναφέρετε ποιες συνήθειες πρέπει να αλλάξει η οικογένειά σας και το ευρύτερο κοινωνικό σας περιβάλλον για να προστατέψετε το νερό από τη ρύπανση.

β. Ποιες είναι οι πιο σοβαρές επιπτώσεις από τη ρύπανση του νερού;

γ. Γιατί η εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων κοντά σε λίμνες και ποτάμια μπορεί να υποβαθμίσει το υδάτινο οικοσύστημα;

15. Να αντιστοιχίσετε καθεμία από τις δραστηριότητες της στήλης Α με τους ρύπους που μπορεί να οφείλονται σε αυτή στη στήλη Β.

	Α	Β	Απαντήσεις
1	βυρσοδεψείο	βαρέα μέταλλα
2	πλύσιμο πιάτων	λιπάσματα
3	καλλιέργεια λαχανικών	απορρυπαντικά
4	μεταλλείο χρυσού	λάδια
5	ακτοπλοΐα	διαλύτες

16. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στις ακόλουθες προτάσεις.

α. Το φαινόμενο του ευτροφισμού οφείλεται κυρίως στη ρύπανση του νερού από:

i. λάδια
ii. μέταλλα
iii. λιπάσματα
iv. Περιττώματα

β. Δεν είναι μέτρο πρόληψης της ρύπανσης του νερού:

i. ο βιολογικός καθαρισμός
ii. ο περιορισμός της χρήσης λιπασμάτων
iii. η νομοθεσία για τον καθαρισμό των πλοίων
iv. η χρήση απορρυπαντικών

γ. Ο κίνδυνος της εξάπλωσης ασθενειών εξαιτίας του νερού οφείλεται κυρίως

i. στα βιομηχανικά απόβλητα
i. στα αστικά λύματα
iii. στις γεωργικές καλλιέργειες

17. Να συμπληρώσετε την ακροστιχίδα.

1
2
3
4
5
6

Η λέξη στην ακροστιχίδα δηλώνει τα υγρά ή ημιστερεά απόβλητα από την αστική, βιομηχανική η γεωργική χρήση του νερού.

Ρύποι που προέρχονται από τις θαλάσσιες μεταφορές.
Σε αυτά τα οικοσυστήματα ανήκουν τα καβούρια, τα φύκια και τα ψάρια.
Τα βαρέα είναι τοξικοί ρύποι οι οποίοι βιοσυσσωρεύονται στους οργανισμούς.
Τα βρόμικα νερά από τα πλυσίματα είναι τέτοια λύματα.
Είναι πηγή μικροβιακής μόλυνσης του νερού, όταν πετιούνται στους υπονόμους.
Από αυτή πεθαίνουν τα ψάρια εξαιτίας του ευτροφισμού

Εμφάνιση Απαντήσεων

1. α. Κατά την περίοδο της πανδημίας SARS-COVID-19, ο ΕΟΔΥ στήριζε τις προβλέψεις του σε χημικές αναλύσεις των αστικών λυμάτων και επεξεργασία των δεδομένων με μοντέλα πρόβλεψης.
β. Οι αναλύσεις πραγματοποιούνταν από διάφορους φορείς και οργανισμούς, κυρίως εργαστήρια αναλυτικής χημείας στα πανεπιστήμια.

2. α. σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο: NO_x, εξαιτίας του κυκλοφοριακού προβλήματος.
β. σε μια περιοχή που έχει ένα μεγάλο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργεί με κάρβουνο: SO₂, CO₂

3. α.CO₂: ελάττωση των ενεργειακών αναγκών, περιορισμός της θέρμανσης και ψύξης των κατοικιών, μετακίνηση με μέσα μαζικής μεταφοράς, προτίμηση τοπικών προϊόντων.
β. SO₂: ελάττωση των ενεργειακών αναγκών, περιορισμός της θέρμανσης και ψύξης των κατοικιών
γ. NO_x: μετακίνηση με μέσα μαζικής μεταφοράς

4. α. Εισαγωγή ξένων ουσιών ή αύξηση των ουσιών που υπάρχουν.
β. Βιομηχανική δραστηριότητα, αγροτικές καλλιέργειες, σκουπίδια, αστικά λύματα.
γ.

Ρύπος	Πηγή	Επιπτώσεις
Λιπάσματα	Αγροτικές καλλιέργειες	Ευτροφισμός, ρύπανση υδροφόρων οριζόντων
Βαρέα μέταλλα	Σκουπίδια, βιομηχανικά απόβλητα	Τροφική αλυσίδα - υγείας
Αστικά λύματα	Σπίτια, νοσοκομεία

    δ. i. από τα αστικά απόβλητα: βιολογικοί καθαρισμοί
        ii. από τα βιομηχανικά απόβλητα: βιολογικοί καθαρισμοί- φίλτρα
        iii. από τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα: ορθολογική χρήση και διαχείριση
        iv. κατά τις μεταφορές: ασφαλή συστήματα μεταφοράς χημικών και επικίνδυνων προϊόντων.

5. α. μεταβάλλεται η σύσταση και το pH του εδάφους με αποτέλεσμα να μην μπορεί να υποστηρίξει τις γεωργικές και άλλες χρήσεις.
β. τα βαρέα μέταλλα μέσω των φυτών και των ζώων που τα καταναλώνουν εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα.

6. Πολλαπλών χρήσεων γιατί τα υλικά μιας χρήσης καταναλώνουν αλόγιστα φυσικούς πόρους και αφετέρου, αν είναι πλαστικά ρυπαίνουν το περιβάλλον γιατί αποικοδομούνται πολύ δύσκολα και όταν διασπώνται ή καίγονται ελευθερώνουν τοξικές ουσίες.

7. Η ρύπανση από βαρέα μέταλλα οφείλεται κυρίως σε βιομηχανικά λύματα από τις βιομηχανίες της περιοχής. Χρήση φίλτρων και καθαρισμών.

8. Με το νερό της βροχής οι ρύποι παρασύρονται στους υδροφόρους ορίζοντες και από κει στους υδάτινους αποδέκτες και στην τροφική αλυσίδα.

9. α.
β.
γ.

10.

Έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών αντιρρύπανσης και αξιοποίησης των ήπιων μορφών ενέργειας.
Αλλαγή μοντέλου για την παραγωγή και τη χρήση χημικών ουσιών με την ανάπτυξη των αρχών της Πράσινης Χημείας.
Αλλαγή μοντέλου για την παραγωγή και τη χρήση χημικών ουσιών με την ανάπτυξη των αρχών της Πράσινης Χημείας.Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αντί των ορυκτών καυσίμων.
Επεξεργασία και καθαρισμός λυμάτων
Νομοθεσία για τη χρήση και τη διαχείριση χημικών ουσιών, καθώς και για τη διαχείριση απορριμμάτων κάθε είδους.
Μείωση των ενεργειακών αναγκών για θέρμανση, ψύξη, κίνηση.
Αλλαγή καταναλωτικής νοοτροπίας με μείωση των ρύπων στην πηγή.
Ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση προϊόντων.
Μεταβολή στις συνήθειες μετακίνησης.

11. Α1-Β1, Β2
      Α2-Β3
      Α3-Β1
      Α4-Β1
      Α5-Β4
      Α6-Β2

12. α. Ρύπανση του νερού είναι η άμεση ή έμμεση εισαγωγή απορριμμάτων ή αποβλήτων στο υδάτινο περιβάλλον.
β. Τα νερά των ποταμών των λιμνών και των θαλασσών ρυπαίνονται από τα βιομηχανικά απόβλητα, τα αστικά λύματα και την υπερβολική χρήση λιπασμάτων.

13. Ορισμένες κατηγορίες ουσιών που είναι ρύποι για τους υδάτινους πόρους είναι οι διαλύτες που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία, τα λιπάσματα και τα παρασιτοκτόνα, τα αστικά απορρίμματα, τα ακάθαρτα νερά και τα αστικά λύματα.

14. α. Ορισμένες συνήθειες που πρέπει να αλλάξει η οικογένειά σας και το ευρύτερο κοινωνικό σας περιβάλλον για να προστατέψετε το νερό από τη ρύπανση είναι:

η εξοικονόμηση νερού στο σπίτι
η διαχείριση αποβλήτων και η ανακύκλωση
η μείωση χρήσης χημικών λιπασμάτων
η ενίσχυση της εκπαίδευσης σε στρατηγικές προστασίας του νερού.

β. Ορισμένες από τις πιο σοβαρές επιπτώσεις της ρύπανση του νερού περιλαμβάνουν:

σοβαρά προβλήματα υγείας στους ανθρώπους που το καταναλώνουν
αρνητικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα
αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής
αρνητικές επιπτώσεις στην οικονομία

γ. Η εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων κοντά σε λίμνες και ποτάμια μπορεί να προκαλέσει ρύπανση και επιδείνωση της ποιότητας του νερού, διαταραχή της βιοποικιλότητας και της ισορροπίας των οικοσυστημάτων.

15. Α1-Β5
      Α2-Β3
      Α3-Β2
      Α4-Β1
      Α5-Β4

16. α. iii
β. iv
γ. ii

17.

1	Λ	Α	Δ	Ι	Α
2	Υ	Δ	Α	Τ	Ι	Ν	Α
3	Μ	Ε	Τ	Α	Λ	Λ	Α
4	Α	Σ	Τ	Ι	Κ	Α
5	Τ	Ρ	Ο	Φ	Ε	Σ
6	Α	Σ	Φ	Υ	Ξ	Ι	Α

1	Λ	Α	Δ	Ι	Α
2	Υ	Δ	Α	Τ	Ι	Ν	Α
3	Μ	Ε	Τ	Α	Λ	Λ	Α
4	Α	Σ	Τ	Ι	Κ	Α
5	Τ	Ρ	Ο	Φ	Ε	Σ
6	Α	Σ	Φ	Υ	Ξ	Ι	Α

1	Λ	Α	Δ	Ι	Α
2	Υ	Δ	Α	Τ	Ι	Ν	Α
3	Μ	Ε	Τ	Α	Λ	Λ	Α
4	Α	Σ	Τ	Ι	Κ	Α
5	Τ	Ρ	Ο	Φ	Ε	Σ
6	Α	Σ	Φ	Υ	Ξ	Ι	Α

1	Λ	Α	Δ	Ι	Α
2	Υ	Δ	Α	Τ	Ι	Ν	Α
3	Μ	Ε	Τ	Α	Λ	Λ	Α
4	Α	Σ	Τ	Ι	Κ	Α
5	Τ	Ρ	Ο	Φ	Ε	Σ
6	Α	Σ	Φ	Υ	Ξ	Ι	Α